توانبخشی پس از سکته مغزی برای کمک به تخفیف عوارض ایجاد شده برای بیماران ، بازیابی توانایی های از دست رفته و در نتیجه بهبود کیفیت زندگی ارائه می شود. سکته مغزی عامل اصلی ناتوانی طولانی مدت بزرگسالان است که سالانه تعداد زیادی از افراد را درگیر عوارض خود می کند ، تعداد کمی برای این رویداد ناگهانی و اغلب فاجعه بار آماده می شوند، اما میزان توانبخشی پس از سکته مغزی دلگرم کننده است. در برخی موارد، آسیب سلول های مغزی ممکن است موقتی باشد و ممکن است با گذشت زمان دوباره به فعالیت خود ادامه دهد. در موارد دیگر، مغز می‌تواند عملکرد خود را سازماندهی مجدد کند و منطقه ای از مغز ناحیه آسیب دیده در اثر سکته مغزی را به عهده می گیرد.
کاردرمانی در منزل یکی از ارکان اصلی برنامه توانبخشی پس از سکته مغزی است که توسط درمانگران ما در بهترین مرکز کاردرمانی در منزل تهران ارائه می شود.
شرایط افراد پس از سکته مغزی بر اساس آمارها:
- ده درصد از بازماندگان سکته مغزی تقریباً به طور کامل بهبود می یابند. ۱۰ درصد دیگر نیاز به مراقبت در خانه سالمندان یا سایر مراکز مراقبت طولانی مدت دارند.
- یک چهارم با اختلالات جزئی بهبود می یابند.
- چهل درصد دچار اختلالات متوسط تا شدید هستند.
سکته مغزی چیست؟
سکته مغزی زمانی اتفاق می‌افتد که جریان خون بخشی از مغز قطع یا کاهش می‌یابد و از دریافت اکسیژن و مواد مغذی کافی بافت مغز جلوگیری می‌کند. در عرض چند دقیقه، سلول های مغز شروع به مردن می کنند. این یک وضعیت پزشکی جدی است که نیاز به توجه فوری دارد، زیرا می تواند باعث ناتوانی طولانی مدت یا حتی مرگ شود. با درک اینکه سکته مغزی چیست، بهتر می توانیم خود را برای پیشگیری از آن، تشخیص زودهنگام علائم آن و دریافت درمان لازم آماده کنیم.
همه سکته ها یکسان نیستند. سه نوع اصلی وجود دارد که هر کدام ناشی از مسائل مختلفی است که بر جریان خون به مغز تأثیر می گذارد.
سکته مغزی ایسکمیک
شایع ترین نوع سکته مغزی، سکته مغزی ایسکمیک است که زمانی رخ می دهد که لخته خون یک رگ خونی در مغز را مسدود کند. این لخته ها می توانند در خود مغز ایجاد شوند یا از سایر نقاط بدن به آنجا بروند. هنگامی که انسداد جریان خون را قطع می کند، سلول های مغزی آسیب دیده شروع به مردن می کنند و باعث از بین رفتن عملکرد آن قسمت از بدن می شود.
سکته هموراژیک
سکته هموراژیک زمانی اتفاق می افتد که یک رگ خونی در مغز می ترکد و منجر به خونریزی (خونریزی) در داخل یا اطراف مغز می شود. این خون اضافی فشاری ایجاد می کند که به سلول های مغز آسیب می رساند. این می تواند ناشی از فشار خون بالا، آنوریسم یا ضربه به سر باشد.
حمله ایسکمیک گذرا (TIA)
TIA که به عنوان “سکته کوچک” نیز شناخته می شود، به دلیل کاهش موقت جریان خون به مغز ایجاد می شود. علائم مشابه یک سکته کامل است، اما فقط برای مدت کوتاهی باقی می ماند و آسیب دائمی ایجاد نمی کند. با این حال، TIA اغلب یک علامت هشدار دهنده است که می تواند در آینده سکته مغزی جدی تری رخ دهد.
توانبخشی پس از سکته مغزی در همه انواع بالا ضروری است و کمک زیادی به تخفیف عوارض ایجاد شده می کند.
علل سکته مغزی
- در سکته مغزی ایسکمیک، لخته شدن خون علت اصلی است. این لخته‌ها ممکن است در شریان‌های منتهی به مغز یا سایر نقاط بدن تشکیل شوند و به مغز بروند، جایی که جریان خون حیاتی را مسدود می‌کنند.
- این باریک شدن شریان ها به دلیل تجمع پلاک است که می تواند جریان خون به مغز را محدود کرده و خطر سکته را افزایش دهد. آترواسکلروز معمولاً ناشی از عوامل سبک زندگی مانند رژیم غذایی نامناسب و عدم ورزش است.
- فشار خون بالا (فشار خون بالا) یکی از علل اصلی سکته های ایسکمیک و هموراژیک است. به رگ‌های خونی فشار وارد می‌کند و احتمال ترکیدن یا مسدود شدن آن‌ها را افزایش می‌دهد.
- آنوریسم ها یا رگ های خونی برآمده می توانند پاره شوند و منجر به سکته هموراژیک شوند. این اغلب بدون هشدار رخ می دهد و فشار خون بالا می تواند خطر را افزایش دهد.
شناخت علائم سکته مغزی می تواند جان انسان ها را نجات دهد. هر چه کسی زودتر درمان شود، احتمال آسیب کمتری وجود دارد.
علائم فیزیکی
سایر علائم فیزیکی شامل بی حسی یا ضعف ناگهانی در صورت، بازو یا پا (به ویژه در یک طرف بدن)، مشکل در بینایی در یک یا هر دو چشم و مشکل در راه رفتن، سرگیجه یا از دست دادن تعادل است.
علائم شناختی
تغییرات شناختی نیز ممکن است رخ دهد، مانند گیجی، مشکل در صحبت کردن یا درک گفتار، و مشکلات حافظه. اینها می توانند به طور ناگهانی ظاهر شوند، که نشان دهنده یک اورژانس پزشکی است.
عوامل خطر
بسیاری از عوامل خطر در احتمال تجربه سکته مغزی نقش دارند. برخی را می توان کنترل کرد، در حالی که برخی دیگر نمی توانند.
سن و جنسیت
با افزایش سن، خطر سکته مغزی افزایش می یابد. مردان بیشتر در سنین پایین‌تر دچار سکته مغزی می‌شوند، اما زنان در طول زندگی خطر بیشتری دارند، به ویژه پس از یائسگی.
سابقه خانوادگی
سابقه خانوادگی سکته مغزی یا برخی شرایط ژنتیکی می تواند خطر سکته را افزایش دهد.
عوامل سبک زندگی
سیگار کشیدن، رژیم غذایی نامناسب، مصرف بیش از حد الکل و کم تحرکی همگی در افزایش خطر سکته مغزی نقش دارند. تغییرات سبک زندگی می تواند به طور چشمگیری خطر ابتلا را کاهش دهد.
شرایط پزشکی
شرایط پزشکی مانند فشار خون بالا، دیابت، کلسترول بالا و بیماری قلبی از عوامل خطر اصلی سکته مغزی هستند. مدیریت صحیح این شرایط کلید پیشگیری است.
گزینه های درمانی
درمان سکته مغزی به نوع سکته مغزی و سرعت دریافت مراقبت های پزشکی توسط فرد بستگی دارد.
داروهای لخته شکن
برای سکته های مغزی ایسکمیک، داروهایی مانند فعال کننده پلاسمینوژن بافتی (tPA) در صورتی که ظرف چند ساعت پس از شروع علائم تجویز شوند، می توانند لخته را حل کرده و جریان خون را بازیابی کنند.
عمل جراحی
در موارد سکته هموراژیک، ممکن است جراحی برای توقف خونریزی یا ترمیم عروق خونی آسیب دیده لازم باشد.
درمان توانبخشی
بهبود سکته مغزی اغلب نیاز به توانبخشی گسترده از جمله فیزیوتراپی سکته مغزی ، گفتار و کاردرمانی برای بازیابی عملکردهای از دست رفته دارد.
توانبخشی پس از سکته مغزی
هدف بلندمدت توانبخشی کمک به بازمانده سکته مغزی است که تا حد امکان مستقل شود. در حالت ایده‌آل، این کار به‌گونه ای انجام می شود که حرمت را حفظ کرده و به بازماندگان انگیزه می‌دهد تا مهارت های اساسی مانند حمام کردن، غذا خوردن، لباس پوشیدن و راه رفتن را دوباره یاد بگیرند.
توانبخشی معمولاً پس از سکته مغزی در بیمارستان شروع می شود. اگر وضعیت شما پایدار باشد، توانبخشی می تواند ظرف دو روز پس از سکته مغزی آغاز شود و پس از مرخص شدن از بیمارستان در منزل ادامه یابد.
تیمی از متخصصان برنامه توانبخشی شما را برای کمک به شما در دستیابی به اهداف بهبود سکته مغزی برنامه ریزی می کنند. این تیم ممکن است شامل برخی از موارد زیر باشد:
متخصص مغز و اعصاب – متخصص در پیشگیری، تشخیص و درمان سکته مغزی و سایر بیماری های مغز و نخاع.
پرستار توانبخشی – به افراد دارای معلولیت کمک می کند و به بازماندگان کمک می کند تا مشکلات سلامتی مانند دیابت و فشار خون بالا را مدیریت کنند و با زندگی پس از سکته مغزی سازگار شوند.
فیزیوتراپیست – به مشکلات حرکت و تعادل کمک می کند و تمریناتی را برای تقویت عضلات برای راه رفتن، ایستادن و سایر فعالیت ها پیشنهاد می کند.
متخصص کاردرمانی – با استراتژی هایی برای مدیریت فعالیت های روزانه مانند غذا خوردن، حمام کردن، لباس پوشیدن، نوشتن و آشپزی کمک می کند. کاردرمانی یکی از ارکان اصلی برنامه توانبخشی پس از سکته مغزی است که توسط متخصصان ما بصورت کاردرمانی در منزل ارائه می شود.
متخصص گفتاردرمانی – به صحبت کردن، خواندن و نوشتن کمک می کند و استراتژی هایی را برای کمک به مشکلات بلع به اشتراک می گذارد.
متخصص تغذیه – به بازماندگان در مورد تغذیه سالم و رژیم های غذایی خاص کم سدیم، چربی و کالری آموزش می دهد.
مددکار اجتماعی – به بازماندگان کمک می کند تا در مورد برنامه های توانبخشی، ترتیبات زندگی، بیمه و خدمات پشتیبانی خانگی تصمیم بگیرند.
روانشناس اعصاب – بازماندگانی را که با تغییراتی در تفکر، حافظه و رفتار مواجه می شوند، تشخیص داده و درمان می کند.
توانبخشی پس از سکته مغزی با کاردرمانی در منزل
کاردرمانی پس از سکته مغزی بخشی ضروری از روند بهبودی است که به افراد کمک می کند تا استقلال خود را بازیابند و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند. پس از سکته مغزی، بسیاری از افراد با چالش‌های فیزیکی، شناختی یا احساسی مواجه می‌شوند که می‌تواند بر توانایی آن‌ها در انجام کارهای روزمره تأثیر بگذارد. کاردرمانی در منزل برای رفع این چالش ها از طریق برنامه های درمانی شخصی طراحی شده است.
جنبه های کلیدی کاردرمانی پس از سکته مغزی:
ارزیابی توانایی ها و نیازها: متخصص کاردرمانی در منزل در برنامه توانبخشی پس از سکته مغزی توانایی های بیمار از جمله تحرک، عملکرد دست، مهارت های شناختی و رفاه عاطفی را ارزیابی می کند. این به شناسایی نواحی خاصی که تحت تأثیر سکته مغزی قرار گرفته اند، مانند مشکلات در لباس پوشیدن، غذا خوردن یا حمام کردن کمک می کند.
برنامه های درمانی شخصی شده: بر اساس ارزیابی، درمانگر یک طرح درمانی ایجاد می کند که نیازهای خاص بیمار را هدف قرار می دهد. این ممکن است شامل تمرین هایی برای بهبود مهارت های حرکتی، هماهنگی، یا کارهای شناختی برای تقویت حافظه، توجه و حل مسئله باشد.
بهبود فعالیت‌های روزانه: درمانگران تکنیک‌هایی را به بیماران آموزش می‌دهند تا برنامه‌های روزمره خود را اصلاح کنند، با استفاده از ابزارها یا استراتژی‌های تطبیقی برای کمک به انجام کارهای روزمره مانند پخت و پز، تمیز کردن و مراقبت از خود به طور مستقل.
تقویت مهارت های حرکتی: بیماران ممکن است نیاز داشته باشند دوباره یاد بگیرند که چگونه از دست های خود استفاده کنند یا کنترل اندام های آسیب دیده را به دست آورند. کاردرمانگران تمریناتی را راهنمایی می کنند که قدرت، دامنه حرکتی و مهارت های حرکتی ظریف را بهبود می بخشد.
اصلاحات در خانه: در صورت نیاز، درمانگران می‌توانند تغییراتی را در محیط خانه توصیه کنند، مانند نصب میله‌های دستگیره، چیدمان مجدد مبلمان، یا پیشنهاد وسایل کمک حرکتی برای اطمینان از ایمنی و دسترسی.
اهداف بلند مدت:
هدف نهایی کاردرمانی پس از سکته مغزی کمک به بیمار برای بازیابی هر چه بیشتر استقلال و بهبود کیفیت زندگی است. بسته به شدت سکته و پیشرفت بیمار، درمان ممکن است ماه ها یا سال ها ادامه یابد. بهبودی اغلب تدریجی است، اما با کاردرمانی مداوم، بسیاری از بازماندگان سکته مغزی توانایی های عملکردی قابل توجهی را به دست می آورند.
مقالات مرتبط :
اهداف کاردرمانی پس از سکته مغزی
