کاردرمانی در منزل بیمار ضایعه نخاعی باید بلافاصله پس از ثبات شرایط فیزیکی بیمار آغاز شود. از آنجایی که ناتوانی حرکتی ناشی از ضایعه نخاعی می تواند زیاد باشد بنابراین انجام کاردرمانی در منزل امری ضروری است.
بسته به اینکه آسیب در کدام قسمت از ستون فقرات ایجاد شده باشد بیمار توانمندی و ناتوانی های مختلفی دارند که در ادامه مقاله خدمتتان توضیح داده خواهد شد.
علائم بیمار ضایعه نخاعی و کاردرمانی در منزل بیمار ضایعه نخاعی بیمار به بیمار فرق دارد و نتیجه حاصل از کاردرمانی در منزل نیز متفاوت خواهد بود.
هدف اصلی کاردرمانی در منزل افزایش استقلال عملکردی ، میزان تحرک و جابجایی در طول دوره درمان می باشد.
بهترین نقش کاردرمانی در مورد بیماران ضایعه نخاعی این است که بسته به شرایط هر بیمار ، تمرینها و محل کار و زندگی بیمار را متناسب سازی می کند.
کاردرمانی در منزل بیمار ضایعه نخاعی
کاردرمانی در منزل بیمار ضایعه نخاعی
همانطور که در قسمت قبلی همین مقاله توضیح داده شد بر اساس محل آسیب در ستون فقرات سه دسته بیمار آسیب نخاعی وجود دارد. ضایعه نخاعی گردنی، ضایعه نخاعی ستون فقرات پشتی و ضایعه نخاعی کمری.
کاردرمانی بعد ضایعه نخاعی گردنی
عضلاتی که در ضایعه نخاعی گردنی آسیب می بینند عبارتند از عضلات گردن ، شانه، دیافراگم، آرنج ، مچ دست ، تنه و اندام های تحتانی . به غیر از ازبین رفتن حرکت تمام حس های بیمار پایین تر از سطح ضایعه از بین می رود. کاردرمانی در منزل بیمار ضایعه نخاعی در این نوع آسیب می تواند شامل موارد زیر باشد؛
- افزایش استقلال بیمار از طریق آموزشهای اولیه مثل جابجایی بر روی تخت ، کارهای اولیه شخصی مثل لباس پدشیدن و در آوردن ، غذا خوردن و …..
- انجام دادن و تکمیل کردن کارهای روزمره با استفاده از وسایل کمکی در صورت نیاز مثل استفاده از قاشق های مخصوص برای غذا خوردن ، وسیله کمکی جهت پوشیدن جوراب، صندلی مخصوص برای استحمام و ….
- استفاده از ارتز و پروتز مخصوص در صورت نیاز جهت انجام کارها مانند استفاده از وسایلی که میتواند با صدا ، لمس و یا حرکت چشمان بیمار کار را انجام دهد مانند گوشی های هوشمند امروزی
- تقویت و افزایش قدرت عضلانی اندام فوقانی جهت انجام هر چه بیشتر فعالیت از طریق دستها: مانند استفاده صحیح از ارتز هایی که مفاصل را ساپورت کرده و یا ارتز هایی که مانع از کوتاهی های عضلانی می شوند
- استفاده از حمایت کننده های اندام فوقانی جهت انجام کارها توسط دست .
- کشش عضلات و منیپولاسیون مفاصل جهت حفظ دامنه حرکتی مفاصل و جلوگیری از کوتاهی عضلات .
- تقویت و آموزش عضلات از طریق انجام فعالیت های هدفمند حرکتی مانند استفاده از واقعیت مجازی ، تحریکات حسی و ….
- آموزش صحیح نحوه استفاده از دست ها حین نشستن جهت حمایت تنه ، نحوه صحیح جابجایی و غلتیدن روی تخت.
- انتخاب صحیح وسایل کمکی جهت جابجایی مانند انتخای صحیح ویلچر مکانیکی یا الکتریکی بر اساس نیاز بیمار
- انتخاب صحیح وسایل کمکی یا تغییرات لازم در منزل و محیط کار و مدرسه جهت بازگشت هر چه بیشتر به زندگی عادی.
کاردرمانی بعد از ضایعه نخاعی پشتی
عضلاتی که در ضایعه نخاعی ستون فقرات پشتی آسیب می بینند عبارتند از ؛ دستها ، تنه فوقانی ، عضلات شکم و اندام های تحتانی. کاردرمانی در منزل بیمار ضایعه نخاعی مشتی می تواند شامل موارد زیر باشد ؛
- آموزش فعالیت های اساسی زندکی روزمره یعنی بدست آوردن استقلال جهت انجام کارهای روزمره مثل حمام کردن ، دستشویی رفتن
- تمرین و انجام فعالیت های روزمره ای که نیاز به استفاده از وسیله دارد مانند درست کردن یک وعده غذا با استفاده از وسایل کنکی مخصوص
- تمرین برای انجام انواع جابجایی ها مانند جابجایی روی تخت ، نشستن لبه تخت، جابجایی از تخت به ویلچر ، جابجایی از ویلچر به خودرو و دیگر انواع جابجایی. همچنین آموزش استفاده از sliding board برای انواع جابجایی.
- آموزش و تمرین تقویت جهت استفاده انگشتان جهت انجام کارهای ریز مانند پوشیدن کفش ، پوشیدن جوراب ، نوشتن و نتی انجام کارهای تفریحی مانند باریهای کامپیوتری.
- تقویت هر چه بیشتر عضلات شانه ، آرنج و دستها برای انجام هر نوع فعالیت توسط دستها.
- آموزش جهت جلوگیری از آسیب بیش از حد به مفاصل مخصوصا مفصل شانه به دلیل استفاده بیش از حد از دستها.
- آموزش روشهای ذخیره انرژی
- تعیین و مشخص نمودن تجهیزات کمکی و انجام یک سری تغییرات در محیط منزل و محیط کار جهت استقلال بیشتر.
کاردرمانی بعد از ضایعه نخاعی کمری
عضلانی که در ضایعه نخاعی کمری درگیر میشوند لگنها و اندام های تحتانی هستند. کاردرمانی در منزل بیمار ضایعه نخاعی شامل موارد زیر می باشد؛
- آموزش انواع جابجایی با کمک یا بدون کمک وسیله کمکی جهت انجام کارهای روزمره شخصی ، انجام کارهای سرگرم کننده و انجام وظایف کاری
- تمرین افزایش استقامت ، توان ایستادن و آموزش الگوهای تعادلی
- تمرینهای کششی و تقویتی اندام فوقانی و تمرینهای مخصوص جهت جلوگیری از آسیب به مفاصل اندام فوقانی حین استفاده از ویلچر و عصا.
- ارزیابی محیط منزل ، مدرسه و یا محل کار جهت انجام تغییرات محیطی جهت سهولت بیمار .
مقاله فوق صرفا جهت آموزش تئوری و آگاهی اولیه بیماران تهییه شده است. جهت دریافت راهنمایی های بیشتر با کلینیک مهراد تماس حاصل فرمایید.
