کاردرمانی در منزل بیمار سکته مغزی

کاردرمانی در منزل بیمار سکته مغزی یکی از مفیدترین اقدامات پیراپزشکی بعد از ترخیص از بیمارستان می باشد. براساس آماری که چندی پیش توسط انجمن سکته مغزی منتشر گردید روزانه ۱۵۰ نفر در ایران دچار سکته مغزی می شوند.

بسیاری از این بیماران از خدمات کاردرمانی در منزل برای بیمار سکته مغزی استفاده می کنند.

به طور کلی توانبخشی بیمار سکته مغزی شامل کاردرمانی جسمی، کاردرمانی ذهنی ،گفتاردرمانی و فیزیوتراپی است. کاردرمانی جسمی جهت تقویت عضلات و بهبود حرکات ریز و درشت اندام ها، کاردرمانی ذهنی جهت بهبود حافظه و شناخت و گفتار درمانی جهت بازیابی کلمات و بهبود گفتار.

البته حیطه مهم دیگری که کاردرمانی در منزل بیمار سکته مغزی را یاری می نماید تسهیل انجام کارهای روزمره از طریق اصلاحات در نحوه استفاده از وسایل در داخل منزل و محیط کار است.

برنانه کاردرمانی و توانبخشی هر بیمار متفاوت می باشد و بستگی به نیاز هر بیمار در هر حیطه دارد . اولین و مهمترین کار این است که مطمئن شویم محل زندگی برای بیمار بی خطر و امن است .باز چینی وسایل منزل ، نصب دستگیره در راه رو ها برای کاهش خطر زمین خوردن بیمار از جمله کارهایی است که میتوان انجام داد تا محل زندگی و منزل امن و بی خطر شود.

در مورد بیمارانی که میتوانند به طور کامل راه بروند ، باید محیط منزل را آرام و خلوت و عاری از فضاهای پیچیده کرد ، زیرا بهبودی بعد از سکته مغزی در ابتدا خسته کننده بوده و محیط شلوغ ذهن بیمار را خسته تر می کند.

سکته مغزی چیست؟

انواع مختلفی از سکته مغزی وجود دارد. شایعترین نوع آن سکته مغزی ایسکمیک  است. در این نوع سکته معمولا یه تکه لخته خونی مانع از عبور جریان خون طبیعی به سمت مغز میشکد در نتیجه به دلیل عدم خونرسانی ، مغز دچار مرگ سلولی و سکته مغزی می گردد. نوع دیگر هموراژیک است . در این نوع سکته مغزی به دلیل پارگی عروق و خوریزی داخل مغزی جریان خون طبیعی به نقطه مشخصی از مغز نمی رسد و فرد سکته مغزی می کند .

نوع خفیفی از سکته مغزی وجود دارد که به آن حمله ایسکمیک گذرا ( TIA) می گویند . در این نوع از سکته مغزی معمولا طی مدت ۲۴ ساعت علائم سکته مغزی از بین می رود.

علائم سکته مغزی در هر بیمار می تواند بسیار متفاوت باشد . علائم جسمی مانند ضعف یا فلج عضلانی در تنه ، اندام فوقانی و تحتانی از شایعترین علایم جسمی است. از علائم ذهنی می توان به غفلت یک نیمه از بدن ، فراموشی و اختلال حافظه نام برد . ضعف عضلات صورت ، اختلال بلع و اختلال گفتاری از دیگر علائم بیمار سکته مغزی می تواند باشد.

آفازی و دیسفازی از دیگر علائم سکته مغزی می تواند باشد. در این مورد بیمار یا توانایی صحبت کردن ندارد، یا در درک گفتار دیگران دچار مشکل می شود و یا در صحبت کردن پاسخ های نامربوط می دهد.

اختلال حافظه و توجه از دیگر علایم سکته مغزی است . بعضی از افراد دچار اختلال تعادل می شوند و بعصی دیگر دچار خستگی مفرط می شوند. افسردگی و کاهش خلق نیز می تواند در بعضی از بیماران سکته مغزی دیده شود.

با اینکه کاردرمانی در منزل بیمار سکته مغری کمک بسیار زیادی به بیمار می کند ولی سکته مغزی یکی از دلایل ناتوانی طولانی مدت در بزرگسالی به حساب می آید.

بیشترین بهبودی بیمار سکته مغزی در هفته ها و ماه های اول بعد از سکته مغزی اتفاق می افتد، ولی با انجام کاردرمانی و تمرین درمانی بعد از ماه های اول نیز بهبودی به وجود می آید منتها سرعت بهبودی کند تر از ماه های اول است.

کاردرمانی در منزل بیمار سکته مغزی

از آنجایی که دو بیمار سکته مغزی بعد از سکته مغزی شرایط مشابهی ممکن است به دلیل محل وقوع آسیب و میزان آسیب نداشته باشند، بنابراین بعضی از بیماران مدت کمتری در بیمارستان بستری بوده و بعضی بیشتر بستری می مانند.

انجام برنامه کاردرمانی در منزل بیمار سکته مغزی و گفتاردرمانی باید بلافاصله به محض بازگشت بیمار به منزل انجام شود.

بیمار و یا همراه بیمار باید هر بار از کاردرمانگر روند بهبودی و درمان را پیگیری نموده و هر نوبت برنامه تمرین درمانی روند صعودی داشته باشد.

انواع درمان در منزل

کاردرمانی در منزل

آناایز و تمرین درمانی جهت  انجام کارهای روزمره مهمترین هدف کاردرمانی در منزل بیمار سکته مغزی به شمار می آید. استقلال عملکردی در منزل و یا انجام کارهای تفریحی نقش بسیار مهمی در روحیه بیمار خواهد داشت.

کاردرمانگر در واقع با بازآموزی تمرینات به بیمار استقلال را فرا میدهد. این استقلال عملکردی گاه با انجام یک سری تغییرات تطابقی در منزل و یا وسایل کمکی برای بیمار مهیا می شود.

مثلا استفاده ار دسته های مخصوص چاقو برای بیمار سکته مغزی ، گرفتن و بریدن برای بیمار آسان می شود و یا استفاده از صفحات لاستیکی در حمام به بهبود تعادل بیمار کمک میکند.

گفتاردرمانی در منزل

اختلال در برقراری ارتباط با دیگران و اعضای خانواده یکی از مشکلات بزرگ بیمار سکته مغزی به شمار می آید.

اگر بیمار منظور و مفهوم کلمات دیگران را متوجه نشود، و یا نتواند خواسته خود را به دیگران بفهماند اغلب دچار پرخاشکری می گردد.

ممکن است حتی بیمار نتواند منظور خود را بنویسد و یا تایپ نماید ، به همین دلیل شروع سریع گفتاردرمانی در منزل برای این مورد از بیماران ضروری است .

ممکن است ببمار در روانی کلام و بازیابی کلمات پس از سکته مغزی دچار مشکل شود که با انجام گفتاردرمانی می توان بر بسیاری از مشکلات غلبه کرد.

اگر بیمار نمیتواند حرف یا کلمه خاصی را به خاطر آورد ، از او بخواهید آن رابرای شما نمایش داده یا بنویسد یا سعی کند تا کلمه ای نزدیک به آن کلمه بگوید.

میتوان کلملت پرکاربرد را برای بیمار بر روی کارت نوشت تا حین صحبت کردن راحت تر آنها را به خاطر آورد.

درمان های ذهنی و شناختی

منظور از درمانهای ذهنی و شناختی تمرینهایی است که مریوط به توجه، حافظه ، شناخت اولیه اشیا، حیوانات و فعلها می باشد.

در مورد توجه باید گفت که انواع مختلفی از توجه وجود دارد مانند توجه پایدار ، توجه مهاری، توجه تغییری و ..‌

در مورد حافظه ، حافظه دیداری و شنیداری باید در بیمار سکته مغزی ارزیابی شود . هر کدام از این حافظه های دیداری و شنیداری خود به سه دسته حافظه کوتاه مدت ، میان مدت و طولانی ندت تقسیم می شوند.

کاردرمانکر حین انجام کاردرمانی در منزل بیمار سکته مغزی می تواند تمرینهای شناختی مربوطه را به خانواده بیمار آموزش داده تا در طی روز تمرینات انجام شوند.

درمانهای عاطفی و هیجانی

بسیاری از بیماران سکته مغزی از این که مجددا سکته کنند واهمه دارند. بعضی دیگر از بیماران دچار افسرگی و اختلالات خلقی می شوند مخصوصا اگر بیمار مشکل گفتاری هم داشته باشد.

همراهی خانواده بیمار با درمانگر نفش بسیار کلیدی در موفقیت کاردرمانی در منزل بیمار سکته مغزی ایفا می نماید .

چنانچه اختلالات خلقی و عاطفی بیمار بسیار زیاد باشد می توان از متخصصین مغز و اعصاب و یا روانپزشکان در مورد دارودرمانی کمک گرفت.

برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله کاردرمانی بعد از سکته مغزی مراجعه فرمایید .