درمان بیماری پارکینسون با توجه به علائم هر فرد با روشهای مختلفی انجام می گیرد. بیماری پارکینسون (PD) یک اختلال نورودژنراتیو که عمدتاً بر نورونهای تولیدکننده دوپامین (“دوپامینرژیک”) در ناحیه خاصی از مغز به نام ماده سیاه تأثیر میگذارد.علائم معمولاً در طول سال ها به کندی ایجاد می شوند. پیشرفت علائم اغلب از فردی به فرد دیگر به دلیل تنوع بیماری کمی متفاوت است. افراد مبتلا به PD ممکن است تجربه کنند: لرزش، عمدتا در حالت استراحت و به عنوان لرزش در دست توصیف می شود ، کندی و کم حرکتی (به نام برادیکینزی و هیپوکینزی) ، سفتی اندام ، مشکلات راه رفتن و تعادل (بی ثباتی وضعیتی)
علاوه بر علائم مربوط به حرکت، علائم بیماری پارکینسون ممکن است با حرکت ارتباطی نداشته باشد. افراد مبتلا به PD اغلب بیشتر از علائم حرکتی تحت تأثیر علائم غیر حرکتی خود قرار می گیرند. نمونه هایی از علائم غیر حرکتی عبارتند از: افسردگی، اضطراب، بی تفاوتی، توهم، یبوست، افت فشار خون ارتواستاتیک، اختلالات خواب، از دست دادن حس بویایی و انواع اختلالات شناختی. علت تا حد زیادی ناشناخته باقی مانده است. دانشمندان معتقدند ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی علت آن است.
درمان بیماری پارکینسون ممکن است شامل کارهایی باشد که خودتان انجام می دهید، مانند ورزش، یا کارهایی که با نظارت انجام می دهید، مانند فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتار درمانی. همچنین ممکن است شامل داروهای خاص برای نیازهای شما باشد، مانند داروهایی که با هدف بهبود حرکت شما و سایر داروهایی که با هدف بهبود علائم غیرحرکتی مانند یبوست، اختلال عملکرد ادرار یا خواب انجام میشوند. درمان پارکینسون اغلب از طریق یک رویکرد تیمی انجام می شود که شامل متخصصان و درمانگران توانبخشی می شود.
روشهای درمان بیماری پارکینسون
داروها
داروهای زیادی برای درمان علائم مختلف پارکینسون وجود دارد، اگرچه هیچ کدام هنوز به طور موثر بیماری زمینهای را کاهش داده یا متوقف نمیکنند. تقریباً همه بیماران مبتلا به بیماری پارکینسون در نهایت نیاز به مصرف دارو برای کمک به علائم حرکتی خود دارند. چندین دسته از داروها در دسترس هستند، در حالی که کاربیدوپا/لوودوپا همچنان موثرترین درمان علامتی است و در بسیاری از قوت ها و فرمولاسیون ها موجود است. همچنین ممکن است در ترکیب با سایر کلاسهای دارو از جمله آگونیستهای دوپامین، مهارکنندههای COMT، مهارکنندههای MAO و عوامل آنتی کولینرژیک استفاده شود. درمان به شدت فردی است و در طول زمان بر اساس علائم و عوارض جانبی تنظیم می شود. پس از مصرف دارو، رعایت دوز و زمان بندی خاص برای جلوگیری از از بین رفتن اثرات دارو که منجر به افزایش علائم می شود، مهم است.
تغییر سبک زندگی
تحقیقات نشان داده است که ورزش برای افراد مبتلا به PD بسیار مهم است و می تواند به کاهش و به طور بالقوه کند کردن پیشرفت علائم کمک کند. یک برنامه ورزشی مناسب می تواند شامل تمرینات قلبی تنفسی (تمرینات تناسب اندام)، تمرینات مقاومتی (تمرینات قدرتی)، تمرینات انعطاف پذیری (کششی) و تمرینات راه رفتن و تعادل باشد.
یک رژیم غذایی سالم می تواند انرژی را افزایش دهد، پتانسیل داروها را به حداکثر برساند و بهزیستی کلی را ارتقا دهد.
توانبخشی بیماری پارکینسون
توانبخشی یکی از مهمترین بخشهای درمان بیماری پارکینسون است. هدف از توانبخشی، حفظ حداکثر استقلال فردی، بهبود کیفیت زندگی و کاهش علائم بیماری است.تیمی از متخصصان مختلف، از جمله فیزیوتراپیست، کاردرمان، گفتاردرمان و پزشک، در برنامه توانبخشی بیمار مشارکت دارند. این تیم به صورت مشترک برنامه درمانی را طراحی و اجرا میکند.
چرا توانبخشی برای بیماران پارکینسون اهمیت دارد؟
کاهش علائم حرکتی: لرزش، سفتی عضلات و کندی حرکت از جمله علائم شایع پارکینسون هستند. توانبخشی میتواند به بهبود کنترل حرکات و کاهش این علائم کمک کند.
بهبود تعادل و هماهنگی: تمرینات تعادلی و هماهنگی میتوانند خطر افتادن را کاهش دهند و به فرد کمک کنند تا فعالیتهای روزمره خود را به طور مستقل انجام دهد.
افزایش قدرت عضلانی: تقویت عضلات میتواند به بهبود عملکرد فیزیکی و کاهش خستگی کمک کند.
بهبود انعطافپذیری: تمرینات کششی میتوانند به افزایش دامنه حرکتی و کاهش سفتی عضلات کمک کنند.
بهبود عملکرد شناختی: برخی تمرینات خاص میتوانند به بهبود حافظه، توجه و مهارتهای تصمیمگیری کمک کنند.
انواع روشهای توانبخشی برای بیماران پارکینسون
- فیزیوتراپی: تمرینات فیزیکی برای بهبود قدرت، تعادل، هماهنگی و انعطافپذیری.
- کاردرمانی: آموزش مهارتهای زندگی روزمره، مانند لباس پوشیدن، غذا خوردن و استفاده از وسایل.
- گفتاردرمانی: بهبود مشکلات گفتاری و بلع.
- درمانهای مکمل: مانند طب سوزنی، ماساژ و یوگا.
اهداف کلی توانبخشی
حفظ استقلال: توانبخشی به بیماران کمک میکند تا تا حد ممکن به طور مستقل زندگی کنند.
بهبود کیفیت زندگی: با کاهش علائم و افزایش تواناییهای فیزیکی و ذهنی، کیفیت زندگی بیماران بهبود مییابد.
کاهش پیشرفت بیماری: گرچه توانبخشی نمیتواند بیماری را درمان کند، اما میتواند به کاهش سرعت پیشرفت آن کمک کند.
کاردرمانی بیماری پارکینسون در منزل
کاردرمانی در منزل برای بیماران پارکینسونی، یک راهکار موثر برای بهبود کیفیت زندگی و حفظ استقلال آنهاست. این روش درمانی، با توجه به نیازهای خاص هر بیمار و شرایط منزل، برنامهای شخصیسازی شده ارائه میدهد.
چرا کاردرمانی در منزل برای بیماران پارکینسونی اهمیت دارد؟
تمرکز بر فعالیتهای روزمره: کاردرمانگر با تمرکز بر فعالیتهای روزانه بیمار، مانند لباس پوشیدن، غذا خوردن و انجام کارهای خانه، به بیمار کمک میکند تا این فعالیتها را به طور مستقل و ایمن انجام دهد.
بهبود عملکرد فیزیکی: تمرینات خاص و تکنیکهای کاردرمانی، به تقویت عضلات، بهبود تعادل و هماهنگی و افزایش دامنه حرکتی در بیماران پارکینسونی کمک میکند.
پیشگیری از افتادن: یکی از مشکلات شایع در بیماران پارکینسونی، افتادن است. کاردرمانگر با آموزش استراتژیهای ایمنی و تمرینات تعادلی، خطر افتادن را کاهش میدهد.
تعدیل محیط منزل: کاردرمانگر با ارزیابی محیط منزل، تغییرات لازم را برای افزایش ایمنی و سهولت انجام فعالیتهای روزمره پیشنهاد میدهد.
حمایت روانی: کاردرمانگر با ارائه مشاوره و حمایت روانی، به بیمار و خانواده او کمک میکند تا با بیماری کنار بیایند و به زندگی عادی خود ادامه دهند.
